To taka aktywna rasa! Codziennie trzeba poświęcać temu psu minimum cztery godziny! – często spotykam się z podobnymi wypowiedziami. Przez nie chyba każdy kto rozważa kupno pierwszego psa aktywnej rasy zastanawia się, ile czasu właściwie pochłania opieka nad takim zwierzem. Żyjemy wszak w wiecznym pośpiechu, a doba jak na złość wcale nie chce się wydłużyć. Nic więc dziwnego, że przyszli właściciele owczarków wszelakich skrzętnie kalkulują, ile godzin dziennie będą mogli przeznaczyć na aktywność z psem. I dobrze, bo zajmowanie się zwierzęciem z dużą potrzebą pracy i kontaktu z człowiekiem to prawdziwa czarna dziura na ów, przecież tak cenny!, czas. Jednocześnie jednak uważam, że takie rachowanie nie do końca przygotowuje na to, co człowieka spotyka po tym, jak upragniony szczeniak wreszcie pojawi się w domu. Jak to więc jest z tymi aktywnymi rasami? Ile czasu trzeba poświęcić takiemu psu? Czy aby pozwolić sobie na border collie można pracować maksymalnie na pół etatu?

Gdzie biegnie Gambit? Może poskarżyć się komuś, że poświęcam mu za mało czasu?

*

Najważniejsza sprawa: każdy pies, bez względu na rasę i jej pierwotne przeznaczenie, potrzebuje aktywności, zajęcia i kontaktu z człowiekiem. Skala tych potrzeb jest ogromnie zróżnicowana, waha się w zależności od rasy i konkretnego egzemplarza. Można jednak śmiało założyć, że mało który pies będzie żył szczęśliwie, w pełnym dobrostanie, jeżeli ma zapewnione wyłącznie krótkie, fizjologiczne spacery wokół bloku i miskę z karmą w kuchni. Stąd każdy, kto rozważa zakup lub adopcję czworonoga i wie, że trzy pięciominutowe spacery to maksimum jego możliwości powinien swoją decyzję przemyśleć jeszcze raz.

*

Szczeniak vs dorosły

Każdy pies nim zmieni się w poważnego, dorosłego przedstawiciela swojej rasy – bez względu na to, czy mowa o border collie, owczarku australijskim czy malinois – jest najpierw szczeniakiem. Szczeniak zaś jeżeli chodzi o ilość czasu jaką trzeba mu poświęcić po prostu przekracza wszystkie rozsądne granice. Stąd też ktoś kto ma taką możliwość, decydując się na sprowadzenie do domu szczyla powinien rozważyć zmarnowanie chociaż części urlopu na magiczny moment przyjęcia go pod swój dach. Albo przynajmniej wziąć home office.

Wynika to stąd, że psie dziecko wymaga ogarniania i edukacji w bardzo szerokim zakresie. Trzeba nauczyć go wszystkich tych zwykłych rzeczy, które przy dorosłym psie wydają się zupełnie oczywiste, a więc utrzymywania czystości w domu, spokoju w mieszkaniu, samotności, życia w społeczeństwie. To pochłania naprawdę mnóstwo czasu, choćby z tego względu że nawet najbardziej pojętny szczeniak ma ograniczoną pojemność pęcherza i spacery co 2-3 godziny to obowiązkowy punkt harmonogramu dnia. A przecież gdzieś pomiędzy kolejnymi wyjściami w celu załatwienia podstawowych potrzeb fizjologicznych trzeba jeszcze się z tym psem poznać, pobawić, dać mu zjeść i, oczywiście, posprzątać to wszystko, co zdążył już zniszczyć lub zapaskudzić. Krótko mówiąc, pod względem czasochłonności młody pies to istna czworonożna apokalipsa. Jak nic pół roku wyjęte z życiorysu. Co więcej, to nie jest kwestia rasy, bo aktywna czy nie, każdy szczeniak będzie na początku brudził w domu i w ogóle zachowywał się w sposób mało adekwatny do sytuacji.

Jednocześnie, dobrze mieć świadomość tego, że ten czas na samym początku znajomości ze szczeniakiem naprawdę warto poświęcić i odpowiednio go spożytkować. To zaprocentuje w przyszłości, dając psa właściwie zsocjalizowanego, skupionego na swoim przewodniku, radzącego sobie z otoczeniem, gotowego do akcji kiedy trzeba, a spokojnego kiedy nie.

Bez wątpienia z dorosłym psem jest łatwiej – aktywna rasa czy nie. Chociażby z tego względu, że dysponuje on działającymi zwieraczami, co pozwala na normalne wyjście do pracy bez obaw o zalanie całego parkietu w salonie. Niemniej, skoro już człowiek decyduje się na psa aktywnej rasy można założyć, że zamierza z tym czworonogiem spędzać czas nie tylko leżąc na kanapie. Tu trzeba powiedzieć sobie jasno, że psy to nie są weekendowi wojownicy. One nie rozumieją koncepcji czasu w typowo ludzki sposób. Tłumaczenie czworonożnemu młodzikowi, że w środę to tylko szybkie siku, ale przecież odbijemy sobie w niedzielę zupełnie mija się z celem. Oczywiście, psa można nauczyć spokoju w domu, tak aby w razie jakichś losowych zdarzeń nie męczył się i nie biegał po ścianach, tylko grzecznie czekał aż w końcu minie okres obniżonej aktywności. Trzeba jednak pamiętać, że z jednym egzemplarzem taka nauka zajmie więcej, z innym mniej oraz że zakładanie z góry, że aktywność to domena wyłącznie weekendowa jest w stosunku do tego psa po prostu nie fair.

Ile w takim razie trzeba psu poświęcić w tygodniu? Nie ma jednej słusznej odpowiedzi na to pytanie. Wiele zależy od tego, do jakiego trybu aktywności przyzwyczai się psa oraz od poziomu robotności konkretnego osobnika. Niemniej, zakładanie że cały tydzień będzie można przelecieć na trzech 5-minutowych fizjologicznych spacerach to duży błąd.

Nie można jednak przesadzić też w drugą stronę. Żaden pies nie potrzebuje kilku godzin biegania za frisbee każdego dnia. Wręcz może to być dla niego szkodliwe, zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym. Jak więc znaleźć złoty środek? Obserwować swojego psa, słuchać tego, co komunikuje, a także myśleć za niego o jego bezpieczeństwie i zdrowiu – bo to, że pies chce wcale nie znaczy, że powinien. Na pewno dobrze pamiętać o tym, że dla psa spacer to nie tylko okazja do opróżnienia pęcherza, ale najciekawszy moment dnia, możliwość eksploracji otoczenia, swobodnego ruchu i zrealizowania wszystkich tych podstawowych potrzeb społecznych, które człowiek realizuje wychodząc z domu. Trzeba to szanować. Po prostu.

Do życia vs do sportu

Osobno można potraktować psy kupowane do aktywnego życia, rodzinnych wycieczek i rekreacyjnego biegania przy rowerze oraz te brane z myślą o sporcie. Mogą to być psy dokładnie tej samej rasy, z dokładnie taką samą potrzebą ruchu i pracy, bez wątpienia jednak to ten drugi czworonóg będzie pochłaniał więcej czasu. Sport bowiem nadaje aktywności z psem pewną strukturę, wymusza narzucanie sobie celów oraz regularność treningów. Szczególnie, jeżeli sprawę traktuje się poważnie i dąży się do startu w zawodach.

Mnóstwo tu ogólników, a domyślam się, że wszyscy ciekawi są konkretnych wyliczeń – na szczęście, w tym punkcie mogę już na swoim przykładzie podać jakieś ramy czasowe. Podkreślam jednak, że to, co dobrze sprawdza się w moim przypadku niekoniecznie zadziała u kogoś innego.

Staram się utrzymywać regularność treningową, bez względu na to, co dzieje się w moim życiu. W optymalnej sytuacji – kiedy mam dostatecznie dużo czasu, a warunki są odpowiednie – Gambit trenuje 5 razy w tygodniu. Jeden trening to około 2 godziny, czasem więcej jeżeli odbywa się gdzieś daleko lub zakłada jakieś wyjątkowo skomplikowane elementy. Jest to czas liczony od drzwi do drzwi, razem z dotarciem na miejsce treningowe, składaniem i rozkładaniem sprzętu, spacerem i rozgrzewką przed właściwym treningiem. Realnej pracy z psem jest w tym około 40 minut. Do tego dochodzą sesje detali w domu, które robię w ramach kolacji (około 20 minut) oraz długie spacery, bo staram się, aby poza treningami mój pies miał dość dużo swobodnego, niewymuszonego ruchu. Z kolei, gdy nie mogę poświęcić na sport aż tyle czasu staram się dbać o to, aby Gambit miał 3 treningi tygodniowo. Zawsze pamiętam też o rzeźbieniu detali i spacerach. W okresach roztrenowania naprawdę bardzo dużo spaceruję – czasowo pochłania mi to mniej więcej tyle, co prowadzenie optymalnej rutyny treningowej.

To dużo? Mało? Czy to naprawdę konieczne, skoro to aktywna rasa? A może da się jakoś obniżyć psie wymagania? Wszystko zależy od tego, ile czasu ktoś gotów jest poświęcić swojemu psu, a także ile czasu rzeczywiście ten pies potrzebuje. Są takie egzemplarze, dla których optymalne będą 3 treningi tygodniowo, a ich większa liczba wcale nie przełoży się na jakość pracy psa i wyniki. Są jednak i takie, dla których najlepszym rozwiązaniem jest trenowanie codziennie, a każdy dzień przerwy boleśnie odbija się na jakości wykonywanych ćwiczeń. Co gorsza, zmiennych przy wyborze psa jest tak wiele, że ciężko przewidzieć na jakiego osobnika trafi się pod tym względem.

*

To ile czasu to wszystko w końcu zżera, jak już do domu wjedzie ta aktywna rasa? Tyle, ile jesteś w stanie poświęcić, a mogłoby i dwa razy więcej gdyby dało się rzucić wszystko i żyć dzięki spadkowi po bogatym wujku z Ameryki. Bo ludzie, którzy mają te sportowe psy kochają to co robią, czekają na treningi jak na Boże Narodzenie, na zawody jak na gwiazdkę z nieba, na obozy sportowe jak na najlepsze urodzinowe imprezy. Dlatego, jeżeli liczysz wyszczególnione w tym tekście godziny i minuty, przecierasz w zdumieniu oczy i myślisz, że trzeba być świrem, żeby wziąć sobie na głowę tyle obowiązków, a jednocześnie marzysz o border collie czy owczarku – odpuść. Bowiem w posiadaniu psa aktywnej rasy cały myk polega na tym, że wspólne spacery, wędrówki i treningi sportowe to nie tylko obowiązek, a przede wszystkim obustronna przyjemność i styl życia, który człowiek świadomie decyduje się prowadzić.

photo credit: Iza Łysoń